Inleiding
"Hoe doen ze het?": wie de wielrenners aan het werk ziet in de Tour de France, de Vuelta of de Giro, vraagt het zich wellicht af. Hoe is het mogelijk dat zulke ranke, frêle atleten in staat zijn om dergelijke prestaties te leveren? Het lichaam van een wielrenner ziet af tijdens zo'n meerdaagse rittenwedstrijd. De opeenvolgende ritten, soms in zeer verschillende weersomstandigheden (in de voorbije Tour gingen de renners zelfs in één rit van 30°C naar 4°C en sneeuw!). De afwisseling van rustdagen, gevolgd door zware bergritten en dan weer snelle vlakke ritten... enkel wie in uitstekende conditie verkeert, komt daar ongehavend uit!

Conditie begint met aan de basis een optimale gezondheid en het opbouwen van een sterke immuniteit. Voeding speelt hierin een belangrijk rol. Wat de renners eten heeft een rechtstreekse invloed op hun algemene gezondheid, op hun prestatieniveau, maar ook op de snelheid van het herstel na de inspanning. En dit kan van essentieel belang tijdens meerdaagse rittenwedstrijden. Voeding levert een belangrijke bijdrage als het gaat over de conditie van de renners. Gewicht en vetpercentage zijn in deze context ook belangrijke parameters. Tijdens de voorbije editie van de Tour de France was dit bijvoorbeeld een hot topic, "Hoe laag kan men gaan met het vetpercentage?" vormde het onderwerp van menig krantenartikelen.

De Etixx - Quick-Step wielerploeg werd niet prominent in dit debat vernoemd. Dit artikel geeft de lezer meer inzicht in de algemene voedingsprincipes van de ploeg.

Voorbereiding
Op de eerste plaats moeten de renners tijdens de voorbereidingsperiode streven naar een evenwichtig voedingspatroon met een grote variatie aan koolhydraten, eiwitten, vetten, vitamines en mineralen. Koolhydraten vormen de brandstof voor de spieren, zij leveren de energie die nodig is voor de inspanning. Eiwitten zijn belangrijk voor de spieropbouw en het spierherstel na de inspanning. Vetten zullen eerder beperkt ingenomen worden, zeker wanneer de renner streeft naar een laag vetpercentage.

De dagelijkste energiebehoefte van een professionele wielrenner is afhankelijk van heel wat verschillende factoren. Voornamelijk de aard van de inspanning (intensief of niet) en de duur van de inspanning, spelen een belangrijkste rol. Algemeen kan gesteld worden dat de gemiddelde energie-inname van een renner hoog is. Zo zal hij tijdens de Tour de France al snel zo'n 6500kcal verbruiken tijdens een gemiddelde rit en in de bergen kan dit zelfs oplopen tot 10 000kcal. Ter vergelijking: de gemiddelde dagelijkse behoefte van een gewone man bedraagt ongeveer 2500kcal.

Voldoende variatie in het voedingspatroon is aangewezen om te zorgen voor een adequate aanlevering van vitamines en mineralen. Sommige renners kunnen hiervoor een steuntje gebruiken, ook bij toprenners zijn er nu eenmaal eenzijdige eters. Zij vullen hun voeding aan met een multi-vitamine en/of ijzer. Tijdens zware trainingsperiodes of bij intensieve wedstrijdvoorbereiding, worden deze supplementen standaard gebruikt.

Voeding voor rit
Voor de inspanning is het uitermate belangrijk om de glycogeenvoorraad (=koolhydraatvoorraad) te maximaliseren. Bij ritten van meer dan drie uur, wat in het profwielrennen standaard voorkomt, is het nodig om hiermee een aantal dagen (zo'n 2 à 3 dagen) voor de wedstrijd te starten. De trainingen worden afgebouwd, terwijl de inname van koolhydraten wordt verhoogd, dit in combinatie met een beperking van de vetten en vezels in de voeding. In het jargon noemt men dit "carbo-loading". Renners moeten aan carbo-loading doen, want ze kunnen niet rekenen op extra vet om te verbranden aangezien hun vetpercentage al heel laag is (gemiddeld 6 %, zeker niet meer dan 10%).

Tijdens meerdaagse ritten is het essentieel dat na iedere rit de verbrande voedingstoffen terug aangevuld worden. Behoorlijke porties van koolhydraten en eiwitten worden dan ingenomen. Tussendoortjes die extra worden ingenomen zijn dranken en repen zoals Carbo-Gy, Isotonic of een Energy Sport Bar.

De dag van de rit
Van zodra de renners opstaan, starten ze met opladen van de koolhydraten die nodig zijn voor de rit. Meestal starten ritten in de loop van de voormiddag: dan vormt het ontbijt de wedstrijdmaaltijd. Het ontbijt bestaat meestal uit wit brood, toast brood, pistolets, pannenkoeken, cornflakes, confituur, honing, een banaan... En dit in grote hoeveelheden! Sommige renners van de ploeg eten ook pasta of rijst bij het ontbijt, maar dat is zeker niet noodzakelijk, ze doen dit vooral uit gewoonte of traditie. Na het ontbijt wordt er Isotonic of Carbo-Gy gedronken, dit zijn vloeibare koolhydraten die gemakkelijker zijn in te nemen. Dit eventueel in combinatie met een Energy Sport Bar en tot net voor de start van de rit.

Tijdens de rit
Vanuit voedingsstandpunt zijn de voornaamste opdrachten van de renners tijdens de rit koolhydraten aanvullen en vocht bijtanken! Hoeveel koolhydraten er per uur worden ingenomen, is afhankelijk van de duur en intensiteit van de rit. Gemiddeld bedraagt de inname van de renners zo'n 60gr koolhydraten per uur, maar bij langere ritten streeft men naar 90gr koolhydraten per uur. In het profwielrennen gaat het meestal om langere ritten, met uitzondering van tijdrijden. Die 90gr koolhydraten per uur innemen, is enkel mogelijk via een speciale mix van koolhydraten. Hiervoor heeft Etixx de Isotonic ontwikkeld, recent met de nieuwe smaak watermeloen. Etixx volgt de wetenschappelijke evoluties in de sportvoeding op de voet en heeft natuurlijk oor voor de wensen van de renners. Producten die lekker en toegankelijk zijn, worden immers vaker gebruikt. Meestal worden in het begin van de race Energy Sport Bars gecombineerd met Isotonic. Naar het einde toe zullen de meeste renners zich beperken tot enkel vloeibare voeding omdat dat gemakkelijker is om te gebruiken. Als de renner nood heeft aan een extra boost van energie die snel vrijgegeven wordt, kan de Ginseng & Guarana Energy Gel worden gebruikt. Iedere renner heeft zo zijn persoonlijke voorkeur. Sommige renners gebruiken liever bars, andere verkiezen dan weer gels.

Naast koolhydraten innemen, is het bijtanken van vocht een tweede belangrijke opdracht van de renners tijdens de wedstrijd. De renners halen de bidons bij de volgwagens en leveren ze af bij hun kopmannen. De gemiddelde vochtinname bedraagt zo'n 500-750ml per uur, afhankelijk van de weersomstandigheden.

Na de rit
Na afloop van een rit krijgen de renners meteen een Recovery Shake, die bestaat uit een combinatie van eiwitten en koolhydraten. Het duurt immers meestal nog even voor het hotel wordt bereikt. De hersteldrank zorgt voor een eerste herstel van de spieren en vult al een deel van de verbrande koolhydraten opnieuw aan. In de bus op weg naar het hotel liggen meestal ook nog wat broodjes, Energy Sport Bars, Isotonic... te wachten op gretige afnemers. Verder is het belangrijk het verloren vocht na de inspanning terug aan te vullen. Bijtanken is de boodschap, dat kan oplopen tot wel 2 à 3 liter. Bij aankomst in het hotel wordt dan een gewone warme maaltijd geserveerd. Renners zijn ook mensen en lekker tafelen is zeker goed voor de moraal en de groepsgeest!

Zodra de parcoursdetails bekend zijn, gaat de S-Racing staf het parcours af met een speciale wagen die uitgerust is met:

1. Accurate GPS
2. Ultrasonische windsnelheidsensor
3. Sensoren voor temperatuur en andere omgevingsfactoren
4. HD camera

Foto: De ultrasonische windsnelheidsmeter is gemonteerd op de motorkap

De verkenning wordt enkele malen gedaan. De initiële verkenning wordt al vrij vroeg gedaan om de weersomstandigheden te beoordelen. De laatste verkenning wordt zo kort mogelijk voor de koers gedaan.

Om alle sensoren te verbinden vertrouwt de staf op een computer in de auto. Deze verzamelt alle data en maakt daar een nauwkeurige uitdraai van. Na het vooronderzoek worden er diverse simulaties gemaakt om de beste materiaalkeuze en strategie te bepalen. De simulaties worden gegenereerd op basis van data eerder dit jaar, tijdens tests op de baan, in de windtunnel in het lab in Morgan Hill en verwachte output van een renner. Verschillende scenario`s worden overwogen en gesimuleerd. Zo kan de ploeg direct zien hoe keuzes kunnen uitpakken en het resultaat beïnvloeden.

Photo: alle data wordt verzameld op een laptop in de auto

Etixx – Quick-Step maakt gebruik van Vision wielen voor de tijdrit. Deze zijn beschikbaar in verschillende soorten, bijvoorbeeld een drie-spaaksvoorwiel of een dicht achterwiel. Natuurlijk is een dicht achterwiel meer aerodynamisch, maar met een harde wind is de fiets dan minder eenvoudig onder controle te houden dan wanneer een achterwiel met hoge velg wordt gebruikt. S-Racing helpt met de simulaties om dit soort keuzes te maken.

Na de verkenning en de simulaties zet S-Racing ruwe data om in waardevolle informatie. De ploeg kan dan samen met de renners de juiste keuzes maken.

Overview

Milano – Sanremo is one of the most unpredictable races in the entire cycling calendar. There are three important elements that in the last editions have characterized this race, elements that we have taken some time to analyze.

The first one is represented in the initial five hours of the race that include the climb of Turchino and Cipressa, but also the entrance on the coastal road of Liguria.

The second one is represented by the climb and consequent descent of the Poggio. And the third one that brings the riders to the final Kilometer of the race.

The first five hours

The first hours of the race is a battle to stay as hidden as possible to save as much energy as possible. If being positioned in the middle of the peloton is the way to go, adding the right choice of equipment helps a rider to save even more.

Things to analyze are the different roles of the riders, including the one of the domestiques that will have to control the race in the front, according to the respective teams’ strategies. Being very exposed, aerodynamics is very important as it gives longevity to the effort.

Even though the first part of the course sees the climb of Turchino and Cipressa, aerodynamics is still a factor given the high speed at which these two climbs are negotiated.

• Going from a Prevail Helmet to an Evade Helmet saves 85kJ or roughly the equivalent of one Energy Gel
• The draft a potential winner gets from just one rider over this segment equals 600kJ (7 Energy Gels), if he spends the entire time deep in the pack he even saves 1500kJ (18 Energy gels)
• The Energy saving effect of the Evade Helmet still holds true, when deep in the pack.

The Poggio Element

The climb

• Even though gravity is the biggest resistance going up the Poggio, it is still a balancing game of aerodynamics and weight. An aero set up consisting on the Venge still saves 6 Watts over a Tarmac during this climb.
• We estimate that the climb will be ridden in less than 7’ that makes of it a very fast ascent. While riders less prone to sprint will be maximizing their effort along the Poggio, sprinters will try to save the loss as much as they can. Staying as close as possible with the top of the field by limiting their gaps will help them to recover along the fast and winding descent.

The Descent

• The Poggio descent is fast and winding and it will be headed at a high speed. Less than 5’ for regroup, in case a rider has been left behind during the ascent of the Poggio. The effort will be violent and can show relevant power consumption, even though it is a downhill.
• Aero is still relevant, along with another component, the combination of tires and wheels. Specialized has develop a huge knowledge in tires performance and the Specialized Turbo is the result of it. Low rolling resistance and great grip is what’s needed in extreme situation like the Poggio descent. Even more with rainy conditions.
• Teams along with Specialized Racing are working extensively on defining the best tire pressure and to make sure the riders arrive at the Poggio with the right conditions.
• Going down the Poggio a rider has to rely on fast wheels, with a great brake performance and an incredible acceleration. Most of our top riders will be racing the Roval CLX 60 as it is a combination of all the features a rider is looking at.

The Sprint (Last Kilometer)

• In the last km aero truly is everything. 83% of the overall resistance is aerodynamic resistance, showing that the air and not the weight is the athlete’s biggest enemy.
• One Example: in case of a sprint finish, a sprinter starts his final surge with about 200m to go. He cranks the pedals hard, reaching maximum power three seconds into the surge and accelerates quickly. Let’s suppose that sprinter A on the Venge completes the 200m in 11.7 seconds. His identical opponent, sprinter B that produces the same power at the same time, uses a Tarmac. He reaches the finish in 11.8 seconds or roughly 1.5 meters behind sprinter A.

CONCLUSIONS

Milano-Sanremo is a long race where aerodynamics plays a big role, but there are other elements a rider must consider if he wants to aim for the ultimate success.

This Classic is difficult to be interpreted and it requires a lot of attention to the details when it comes to selecting the right equipment. 

From the domestique to the leader, the set ups need to be selected with care, as they can change a lot to the final result.

Specialized best set up for Sunday consists in:

• Venge;
• Roval CLX60
• Specialized Turbo
• Evade Helmet